TEOG/LGS/LYS/ YDS /KPSS/ OKUL BAŞARISI ve SINAV STRESİ
Geleceğimiz sınavlardan elde ettiğimiz
başarılar doğrultusunda şekillenmektedir. Söz konusu geleceğimiz olduğu için de
stres, heyecan, kaygı, güvensizlik ve sinirlilik gibi hayatımızı olumsuz
etkileyen durumlar işin içine girmektedir.
Bu belirttiğim durumların az seviyede
gözlenmesi faydalıdır, öğrenmeyi artırır. Ancak sınav öncesi öğrencilerin
üzerinde büyük bir yük oluşmakta ve beklentiler yüksek olmaktadır. Beraberinde
stres, endişe ve kaygıyı yükseltmekte, beynin biyokimyasal yapısını
değiştirmekte, bu etkenlere bağlı hormonal salgılar artmaktadır. Bu da öğrenme
yeteneğini düşürür. Bu düşüş tekrar kaygı ve strese neden olur. Bu durum
yeniden hormon seviyesinin artmasını tetikler. Bu şekilde bir kısır döngü
meydana gelir.
Böyle bir kısır döngü sonucu
başarısızlık ihtimali yüksektir. Sınav kaygısının duygusal, zihinsel ve
davranışsal bir takım belirtileri olur.
Duygusal belirtileri
Yanlış anlamalar ve bu anlamalara dayanarak yapılan hatalı yorumlar,
alınganlık, eleştiriye kapalı olma ya da çok fazla eleştirme, olaylara ve
kişilere negatif ve güvensiz yaklaşma, çabuk sinirlenme, tutarsız tepkiler ve
söylemler,
kişiselleştirme ve sorun odaklı
davranma eğilimi, uykuya dalmakta güçlük çekme, yemek yiyememe, iştah azlığı veya
tam tersi, hayattan zevk alamama, başarısız olursam korkuları, yeterince
çalışmadığı için kendini suçlama, kesinlikle başarılı olamayacağım yargıları,
sürenin çok yetersiz olduğunu, hiç bir şey hatırlamadığını, hiç bir şey
bilmediğini, düşük not alacağını, diğerlerinden farklı olduğunu, daha zayıf ve
beceriksiz olduğunu, aile ve yakınlarını hayal kırıklığına uğratacağını, kaybederse
asla tekrar denemeyeceğini ya da kendini
toparlayamayacağı düşünceleri
ortaya çıkabilir.
Zihinsel belirtileri
Kaygının zihinsel belirtileri özellikle öğrenmenin kilitlenmesi şeklinde ortaya
çıkmaktadır. Kaygı ile beyinde artan stres salgıları beyin biyokimyasında
normal işleyişten farklılaşmaya neden olur ki bu şu anlama gelir. Beyin
öğrenmek için yani algılama, anlama ve kaydetme ile ilgili kullanacağı enerjiyi
kaygının dindirilmesinde harcayabilir. Böyle bir durumda, kişi adaptasyon
sorunları, dikkatini toplayamama, konsantrasyon bozulmaları gibi sorunlar yaşar
ve sıralı bir yaşantı olan öğrenme sağlıklı oluşamaz.
Davranışsal belirtileri
Sıkıntılı, tedirgin, oturduğu yerde hareketli, elini kolunu koyacak yer bulamaz
halde olan, sık sık parmaklarını çıtlatan, konuşurken vücudunun bir parçası ile
ya da devamlı giysileri ile oynayan ya da tamamiyle hareketsizleşmiş, düzensiz
solunum, çarpıntılar, baş dönmesi, titreme, ateş basması, kassal yorgunluk,
uyuşma gibi dışa vurumlar gözlenebilir. Karar alma ve uygulama becerilerinde
zayıflama, tutarsız mesajlar verme, pasif-sert savunma yapılanmaları gibi
kişinin performansını ve uyumunu engelleyici davranış biçimleri gelişir.
Konsantrasyon-algı-motivasyon
konularında zorluk çeken herkes yararlanabilir. TEOG, LGS, YDS, KPSS ve LYS
sınavlarına girecek olan öğrenciler yaşamlarının dönüm noktasında oldukları
için dikkatlerini toplamalarında ve sınav kaygısını yenmelerinde büyük yarar
görmektedirler. Yöntem genel anlamda bütün öğrencilerin akademik performansını
yükseltir. Yelpazenin bir ucunda konsantrasyon düşünülürse konsantrasyonun
düzelmesinden başlayarak motivasyon yükselmesi, kendine güven, iletişim,
hafıza, kolay öğrenme, yaratıcılıkla devam ederek kişisel gelişim ile diğer
ucunda son bulur.
Eğitim sonrası öğrenciler girdikleri
sınavlarda; çevrelerine bir duvar çekerek tamamen sınava odaklandıklarını ve
çevrelerinde kimsenin bulunmadığı hissini yaşadıklarını veya soruları evde
yanıtlarmış gibi rahat hissettiklerini söylemektedirler.
Derse odaklanma sorunu yaşayan
öğrencinin, dinletilerden sonra
dikkatini toplayıp, derse yoğunlaştığı için notları da yükselmektedir.
Öğrenci az zaman harcayarak, hızlı bir
tempoda öğrendiği için tüm derslerini hazırlamaya yetişecek vakti bulmakta ve
akademik performansını gözle görülür biçimde yükseltmektedir.
2004-2005 yıllarında, Antalya da 52 okul öğrencisi üzerinde yapılan bir
çalışmada ;
Sorgulanan
maddeler |
Değişim
oranı |
Sınav stresini yenme |
% 180 |
Sevilmeyen derslere odaklanma |
% 91.3 |
Derslere isteklilik |
% 60.9 |
Özgüven |
% 71.9 |
Hedefe odaklanma |
% 71.8 |
Hafıza |
% 63.9 |
Dersi bozan durumların azalması |
% 108 |
Zamanı iyi kullanma |
% 73.9 |
Motivasyon |
% 41.5 |
Sevdiği derslere daha çok isteklilik |
% 14.5 |
Eğitim sonrası öğrencilerin performansında
ortalama % 77.8 lik bir artış elde edilmiştir.